
Otizmde Erken Tanı Hayat Kurtarır
Uzmanından Önemli Açıklamalar
Sivas Devlet Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı’ndan Otizm Farkındalık Günü Açıklaması
Sivas Devlet Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Zelal Şahin Cingiler, 2 Nisan Otizm Farkındalık Günü dolayısıyla önemli açıklamalarda bulundu. Otizm spektrum bozukluklarının gelişiminde genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığını belirten Dr. Cingiler, otizmin “sosyal-iletişimsel alanda yetersizlikler” ile “sınırlı, tekrarlayıcı davranışlar ve ilgi alanları” ile karakterize nöro gelişimsel bir bozukluk olduğunu vurguladı.
Otizmin Nedenleri ve Yaygınlığı
Dr. Cingiler, ileri anne-baba yaşının en iyi bilinen çevresel risk faktörü olduğunu belirtirken, aşılar ile otizm arasında herhangi bir ilişki bulunmadığını net bir şekilde ifade etti. Yapılan son çalışmalarla otizmin her 36 çocuktan 1’inde tespit edildiğini ve erkeklerde daha sık görüldüğünü aktardı. Tanıda hekimin bilgi ve deneyiminin en önemli faktör olduğunu, tek başına tanı koyduran bir testin bulunmadığını, tanının aileden alınan bilgiler ve çocuğun gözlemlenmesiyle konulduğunu söyledi.
Otizm Belirtileri
Dr. Cingiler, otizmin belirtileri hakkında da şu bilgileri verdi:
- 0-1 yaş arası: Göz teması kurmama, anne babaya gülümsememe, kucağa alınmakla mutlu olmama, yabancı kaygısının olmaması, ismiyle çağırılınca bakmama.
- 2-3 yaş arası: Konuşma gecikmesi, taklit yapamama, yalnızlığı tercih etme, yaşıtlarına ilgi göstermeme, oyuncakla amacına uygun oynamama, ismine bakmama, göz teması ve sosyal gülümseme yetersizliği, konuşma bozuklukları (kelime ve cümle tekrarı), tekrarlayıcı hareketler (el çırpma, parmak ucunda dönme vb.), işlevsel olmayan nesnelere aşırı ilgi (dönen nesneler, elektronik eşya, araba plakaları vs), kokuya, sese, tada az veya aşırı duyarlılık.
Erken Tanı ve Tedavi
Erken tanının önemine değinen Dr. Cingiler, erken müdahale ile iyileşme şansının arttığını belirtti. Uygun eğitsel yaklaşımın temel tedavi olduğunu vurgulayan Dr. Cingiler, 2,5 yaşından önce tanı konulan vakaların %65’inde iyileşme tespit edildiğini, ancak bu oranın 2,5 yaşından sonra tanı konulan vakalarda düştüğünü ifade etti.
Dr. Cingiler, ailelere şu önemli tavsiyede bulundu: “Anne babalar sorunları görmezden gelerek ya da sorun olmadığını söyleyen yetkin olmayan kişilere inanmak yerine, alanında yetkin hekimlere çocuklarını muayene ettirmek ve erken müdahale ile iyileşme şansını artırmayı amaçlamalıdır.”