Kurban Bayramı Yaklaşırken: Sağlıklı ve Güvenli Kurbanlık Seçimi İçin Bilmeniz Gerekenler
Kurban Bayramı yaklaşırken, vatandaşları kurbanlık hayvan alırken dikkat etmeleri gereken hususlar ve alınması gereken tedbirler konusunda bilgilendirildi. 2025 Yılı Kurban Hizmetlerinin Uygulanmasına Dair Tebliğ’in 1 Mayıs 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte, sağlıklı ve güvenli kurban ibadeti için önemli detaylar ortaya çıktı.
Sağlıklı Kurbanlık İçin Önemli Kontroller
Kurbanlık hayvan alımında öncelik, hayvanın güvenilir ve sağlıklı olmasıdır. Bu doğrultuda, Kurban Hizmetleri Komisyonu ile Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Komisyon kararları çerçevesinde hareket edilmesi büyük önem taşıyor. Sivas genelinde 18 Veteriner Hekim ve 2 Veteriner Sağlık Teknikeri, tüm ilçelerde ise satış yerleri ve yol kontrolleri için her gün 1 Veteriner Hekim görevlendirildi.
Bakanlık tarafından kullanıma sunulan TARIM CEBİMDE mobil uygulaması ile kurbanlığınızın sağlık durumu, ırkı, aşıları ve diğer tüm bilgileri hızlı ve kolay bir şekilde ücretsiz olarak kontrol edilebilir. Hayvanın küpeli olması, büyükbaş hayvanlarda pasaportu, küçükbaş hayvanlarda ise nakil belgesi ve/veya Veteriner Sağlık raporu bulunması zorunludur. Bu belgeler, hayvanın kaynağının ve sağlığının güvencesidir.
Kurbanlık Hayvan Seçiminde Yaş ve Fiziksel Özellikler
Kurban edilecek hayvanın belirli bir yaşta olması gerekmektedir:
Deve: Beş yaşını doldurmuş
Sığır ve Manda: İki yaşını doldurmuş
Koyun ve Keçi: Bir yaşını doldurmuş (Koyun, semizlik ve gösteriş olarak bir yaşındaki koyunla aynı olursa altı ayını doldurmuş olsa da kurban edilebilir.)
Kurban edilecek hayvanın sağlıklı, azaları tam ve besili olması, hem ibadet hem de sağlık açısından büyük önem taşır. Kötürüm derecesinde hasta, zayıf ve düşkün, bir veya iki gözü kör, sahiplerinden biri veya ikisi kökünden kırık, dili, kuyrukları, kulakları ve memelerinin yarısı kesik, dişlerinin tamamı veya çoğu dökük hayvanlardan kurban olmaz. Ancak şaşı, topal, hafif hasta, bir kulağı delik veya yırtılmış olması, memelerinin bir parçasının olmaması kurban olmaya engel teşkil etmez. Uyuz olan hayvanlar ile yem yemesini engelleyecek derecede dişlerinin bir kısmı dökülmüş hayvanların da kurban edilmesi caiz değildir.
Sağlıklı hayvanların belirgin özellikleri şunlardır:
Besili sığırlarda: Gövde dolgun, butlar yuvarlak, omuzlar geniş, vücut hatları belirsiz, deri yumuşak ve elastiki, bakışları canlı, kılları ince ve parlaktır.
Göz, burun, ağız, meme ve anüste anormal akıntı olmamalıdır.
Bacak ve ayaklarında topallık, deri ve memelerinde hastalık belirtisi şişlik, renk değişimi ve yara bulunmamalıdır.
Etlerin Saklanması ve Tüketimi
Kurbanlık hayvanlardan elde edilen etler, sıcak ve taze olduğu için 14-20 °C’de 5-6 saat dinlendirilmeli ve daha sonra tüketim amacına göre sınıflandırılmalıdır. Kıymalık, kaynatmalık ve haşlamalık etler ayrılmalı, kullanım miktarlarına göre ambalajlanmalı ve +4 °C’de soğutulmalıdır.
Sıcak etlerin oda sıcaklığında dinlendirilmeden soğutucuya konması, etlerdeki kasılmadan dolayı iç ısının yeterince düşmemesine ve sıcak kalmasına neden olur. Bu durum, etlerin birkaç gün içinde bozulmasına yol açabilir. Bu şekilde yeşillenip kokuşan etler tüketilmemelidir. Etler, kesimden 12 saat sonra tüketilmeye başlanmalıdır.
Etlerin daha uzun süre saklanması için dondurma işlemi yapılabilir. Ancak dondurma işlemi, etlerde lezzet ve aroma kaybına neden olabilir. İşkembe ve diğer sakatatlar çok iyi temizlendikten sonra değerlendirilmeli, temizlik için sağlığa zararlı kimyasal maddeler kullanılmamalıdır. Sakatatlar çok çabuk bozulduğu için kısa sürede tüketilmelidir.
Kesimden sonra elde edilen deri, 1-2 saat dinlendirildikten sonra tuzlanmalıdır. Dinlendirme sırasında derideki fazla su ve kan sızar, böylece bozulma riski azalır. Dinlendirmeden sonra derinin ortasından veya üçte birine kadar ağırlıkta, taneleri mercimek büyüklüğünde kaya tuzu ile tuzlanır.
Vatandaşların kurbanlık hayvan alırken bu gibi bilgilere özen göstermeleri ve hayvan hastalıkları ile ilgili her türlü şüpheli durumda İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri ile iletişime geçmeleri büyük önem taşımaktadır.